Ποιος μπορεί να φανταστεί το καλοκαίρι χωρίς παγωτό; Είναι το πιο δημοφιλές επιδόρπιο του καλοκαιριού και το λατρεύουν μικροί και μεγάλοι για την γλυκιά και δροσερή γεύση που προσφέρει. Εκτός όμως από απόλαυση, μας δίνει και θρεπτικά συστατικά όταν καταναλώνεται με μέτρο.
Το παγωτό περιέχει πάντα ως κύριο συστατικό το γάλα (εκτός από την γρανίτα και το σορμπέ). Άλλες πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται είναι τα αβγά, το βούτυρο, η ζάχαρη, η κρέμα γάλακτος, το κακάο, οι γλυκαντικές ουσίες, οι χυμοί φρούτων, τα χρώματα, τα αρώματα, οι σταθεροποιητές, καθώς και διάφορα πρόσθετα όπως κομμάτια σοκολάτας, σιρόπια, ξηροί καρποί και άλλα.
Τα παγωτά μπορούν να διακριθούν σε 3 γενικές κατηγορίες:
Τα τυποποιημένα: Φυλάσσονται σε ειδικούς καταψύκτες, που δεν περιέχουν άλλα προϊόντα, ούτε είναι εκτεθειμένοι στον ήλιο. Πρέπει να είναι σχολαστικά καθαροί και να έχουν θερμοκρασία, κάτω από -18οC. Τυποποιημένα παγωτά βρίσκουμε σε περίπτερα, ψιλικατζίδικα, σούπερ-μάρκετ, κλπ.
Τα χύμα: Μπορούμε να το βρούμε σε ζαχαροπλαστεία-εργαστήρια παραγωγής παγωτών, αρτοποιεία. Το προσωπικό, τα σκεύη και τα μηχανήματα, που έρχονται σε επαφή με παγωτό, πρέπει να είναι σχολαστικά καθαρά. Η θερμοκρασία τους πρέπει να είναι κάτω από τους -10 οC. Αυτή η διαφορά θερμοκρασίας σε σχέση με τους καταψύκτες υπάρχει προκειμένου το χύμα παγωτό να είναι μαλακό για να σερβίρεται εύκολα και γρήγορα.
Τα σπιτικά: Όταν υπάρχει δυνατότητα παρασκευής το σπιτικό παγωτό αποτελεί την καλύτερη επιλογή γιατί χρησιμοποιούνται αγνά υλικά και είναι προσαρμοσμένα στις διατροφικές συνήθειες της οικογένειας. Για παράδειγμα αντί για ζάχαρη μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάποιο γλυκαντικό, γάλα χαμηλό σε λιπαρά. Η αποθήκευση θα πρέπει να γίνεται στην κατάψυξη στη σωστή θερμοκρασία (-18οC) για την αποφυγή ανάπτυξης παθογόνων μικροοργανισμών.
Πόσες θερμίδες έχουν
Στα τυποποιημένα παγωτά αναγράφεται στην ετικέτα τροφίμων πόσες θερμίδες περιέχουν. Όταν το παγωτό ξυλάκι δεν έχει επικάλυψη σοκολάτας, περιέχει λιγότερες θερμίδες σε σχέση με το κυπελάκι το οποίο υπερτερεί σε λίπος και χοληστερόλη. Λιγότερες θερμίδες έχουν η γρανίτα, το σορμπέ, το παγωμένο γιαούρτι καθώς και τα παγωτά με 0% σε ζάχαρη και 0% σε λιπαρά.
Γρανίτα
Η γρανίτα αποτελείται από νερό, φρούτα ή πολτό φρούτων και ζάχαρη επομένως δεν περιέχει καθόλου λιπαρά. Τα 100 g αποδίδουν περίπου 120 θερμίδες και αν υποθέσουμε ότι οι συσκευασίες του εμπορίου ζυγίζουν 70-80 g τότε η γρανίτα αποτελεί ένα επιδόρπιο που έχει λιγότερο από 100 θερμίδες.
Σορμπέ
Παρασκευάζονται από την σάρκα των φρούτων με προσθήκη αρκετής ζάχαρης. Δεν περιέχουν λιπαρά και διατηρούν κάποια θρεπτικά συστατικά των φρούτων. Τα 100 g αποδίδουν 90-100 θερμίδες.
Παγωτό Γιαούρτι
Είναι μια καλή επιλογή για επιδόρπιο γιατί έχει λιγότερα λιπαρά και ζάχαρη από το τυπικό παγωτό. Όμως, δεν πρέπει να συγχέεται με το απλό άπαχο γιαούρτι. Η θερμιδική του αξία πλησιάζει εκείνη της γρανίτας και του σορμπέ (τα 100 g δίνουν 110-130 θερμίδες), φυσικά βέβαια όταν δεν υπάρχουν οι επιπρόσθετες γαρνιτούρες όπως τρούφα, γλυκό του κουταλιού, πραλίνα κ.α.
Παγωτό διαίτης 0% (σε ζάχαρη και λιπαρά)
Αποτελεί μια κατηγορία παγωτού που θέλει προσοχή καθώς τα παγωτά που είναι μόνο 0% σε ζάχαρη εξακολουθούν να έχουν λιπαρά και άρα περισσότερες θερμίδες. Τα παγωτά που έχουν 0% σε ζάχαρη και λιπαρά ταυτόχρονα έχουν τις χαμηλότερες θερμίδες. Μπορούμε, λοιπόν, να βρούμε παγωτά light με περίπου 100 θερμίδες, αλλά τα περισσότερα φτάνουν στις 180-200 θερμίδες. Βέβαια, το βασικό μειονέκτημα τους με τα κανονικά παγωτά είναι η γεύση. Αποτελούν μια καλή επιλογή γλυκού για τα άτομα με αυξημένη χοληστερόλη ή σάκχαρο.
Παγωτό με διάφορες γεύσεις
Σε αυτή την κατηγορία οι θερμίδες κυμαίνονται ανάλογα με την γεύση που θα διαλέξουμε. Για παράδειγμα τα 100 g βανίλια έχουν λιγότερες θερμίδες (180-200 θερμίδες) από την σοκολάτα (200-230 θερμίδες). Επίσης, τα παγωτά με επικάλυψη σοκολάτας, καραμέλας, κομματάκια σοκολάτας ή φρούτων δίνουν σίγουρα περισσότερες θερμίδες.
ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ
Το παγωτό περιέχει πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας λόγω του γάλακτος που περιέχει. Επίσης, παρέχει στον οργανισμό:
- Μέταλλα όπως ασβέστιο, φώσφορο, ιώδιο, μαγνήσιο, κάλιο και ψευδάργυρο. Ιδιαίτερα η ποσότητα ασβεστίου που προσφέρει είναι σημαντική, καλύπτοντας περίπου το 10% των ημερήσιων αναγκών (100-120 mg Ca/100 g παγωτού). Το ασβέστιο συντελεί στην υγεία των οστών, δοντιών και στην καλή λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος. Όμως, το ασβέστιο δεν μπορεί να απορροφηθεί από τον οργανισμό χωρίς το φώσφορο.
- Βιταμίνες όπως A, Β1, Β2 ,Β12 βιταμίνη C, D, E οι οποίες είναι απαραίτητες για διάφορες λειτουργίες του οργανισμού.
- Έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, οπότε αποτελεί μια καλύτερη επιλογή για άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη σε σχέση με άλλα επιδόρπια.
ΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ
Μπορεί να αποτελέσει πλούσια πηγή θερμίδων (ανάλογα το είδος και τη ποσότητα του παγωτού) προκαλώντας τελικά αύξηση του βάρους. Περιέχει υψηλή ποσότητα κορεσμένων λιπαρών και χοληστερόλης (ανάλογα με τα υλικά του παγωτού κάθε φορά) που αποτελούν παράγοντες κινδύνου των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Είναι ένα ευπαθές προϊόν και αν δεν πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις για την σωστή αποθήκευση του πιθανόν να αναπτύσσονται παθογόνοι μικροοργανισμοί.
Χωρίς ενοχές…
Το παγωτό είναι ένα επιδόρπιο που, πέραν της γλυκιάς και δροσερής γεύσης που προσφέρει, περιέχει και θρεπτικά συστατικά και για αυτό δεν χρειάζεται να το αποκλείουμε από τη διατροφή μας, ούτε να το θεωρούμε ως απαγορευμένο. Διαλέγοντας εκείνα με τις λιγότερες θερμίδες, χωρίς τα πολλά σιρόπια, μπισκότα, ξηρούς καρπούς και καταναλώνοντας τα με μέτρο μπορείτε να τα εντάξετε μια-δυο φορές την εβδομάδα σε ένα εβδομαδιαίο ισορροπημένο διαιτολόγιο απολαμβάνοντας το αγαπημένο σας γλυκό χωρίς «ενοχές».
Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Vita Τεύχος 21, Ιούλιος-Αύγουστος 2019.
