Τα κάστανα είναι ίσως από τα πιο χαρακτηριστικά εδέσματα του χειμώνα. Ξέρετε όμως ότι είναι εξαιρετικά υγιεινά και διαιτητικά; Ευκαιρία τώρα που είναι στην εποχή τους να τα γευθείτε.
Τα κάστανα ήταν γνωστά από την αρχαιότητα και αποτελούσαν βασική τροφή των κατοίκων που ζούσαν στις ορεινές περιοχές. Ο Ξενοφώντας ονόμαζε τη καστανιά «δένδρο του άρτου» γιατί η κατανάλωση του κάστανου αντικαθιστούσε το ψωμί και το κρέας. Το κάστανο είναι ένας μοναδικός αμυλούχος καρπός, με εξαιρετική γεύση και πλούσιο άρωμα. Στην Ελλάδα ευδοκιμεί στη Θεσσαλία, τη Μακεδονία, τις ορεινές περιοχές της Κρήτης και της Λέσβου.
Τα κάστανα διαφέρουν από τους υπόλοιπους ξηρούς καρπούς. Αρχικά, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό (50%), και εν αντιθέσει με τους υπόλοιπους ξηρούς καρπούς που είναι πλούσιοι σε λίπος, το κάστανο έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά (2,3 g/100 g). Τα λιπαρά που περιέχει είναι κυρίως πολυακόρεστα, μονοακόρεστα και δεν περιέχει καθόλου χοληστερόλη. Συγκρίνοντας το, λοιπόν, με άλλους ξηρούς καρπούς έχει τις λιγότερες θερμίδες, και για αυτό αποτελεί ιδανικό σνακ για όσους προσπαθούν να χάσουν βάρος.
Παρακάτω καταγράφονται οι θερμίδες για ορισμένους ξηρούς καρπούς:
Κάστανα=213 kcal/100 γρ. |
Φιστίκια=567 kcal/100 γρ. |
Αμύγδαλα=579 kcal/100 γρ. |
Καρύδια=654 kcal/100 γρ. |
Θρεπτικότητα
Το κάστανο είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες (46 g/100 g) και φυτικές ίνες (8,1 g/100 g). Οι φυτικές ίνες που περιέχει το καθιστούν τρόφιμο χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, δηλαδή μετά τη κατανάλωση του τα επίπεδα γλυκόζης αίματος δεν αυξάνονται απότομα και έτσι είναι κατάλληλο και για άτομα που πάσχουν από διαβήτη. Τα κάστανα αποτελούν διαφορετικό τρόπο για να ενταχθούν οι φυτικές ίνες στη καθημερινή διατροφή, οι οποίες συμβάλουν στο κορεσμό, βοηθούν στη μείωση της χοληστερόλης και στη καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Η περιεκτικότητα του κάστανου σε πρωτεΐνη είναι χαμηλή (2,4 g/100 g), ωστόσο είναι υψηλής βιολογικής αξίας προσφέροντας απαραίτητα αμινοξέα.
Επίσης, τα κάστανα είναι πλούσια πηγή βιταμίνης C, ένα ακόμη χαρακτηριστικό που τα διακρίνει από τους υπόλοιπους ξηρούς καρπούς. Τα 100 g κάστανων καλύπτουν το 72% της ημερήσιας συνιστώμενης πρόσληψης για τη βιταμίνη C, η οποία είναι ισχυρό αντιοξειδωτικό και προστατεύει τον οργανισμό από το οξειδωτικό στρες. Άλλες αντιοξειδωτικές βιταμίνες που περιέχουν είναι η βιταμίνη Α και η Ε. Είναι πηγή των βιταμινών του συμπλέγματος Β, όπως η θειαμίνη που είναι απαραίτητη για τη καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος, η ριβοφλαβίνη και η βιταμίνη Β6, οι οποίες συμμετέχουν στο μεταβολισμό των θρεπτικών συστατικών, το φυλλικό οξύ που είναι απαραίτητο σε πολλές λειτουργίες του οργανισμού.
Τα 100 γρ κάστανα καλύπτουν το 50% και το 11% των ημερήσιων αναγκών του χαλκού και του καλίου αντίστοιχα, θρεπτικά συστατικά που συμβάλλουν στη καλή λειτουργία του νευρικού και ανοσοποιητικού συστήματος. Επιπλέον, είναι μια εξαιρετική πηγή μετάλλων, όπως ο σίδηρος, το ασβέστιο, το μαγνήσιο, ο φώσφορος και ο ψευδάργυρος. Άρα, τα κάστανα αποτελούν ένα υγιεινό και γευστικό σνακ, με πλήθος βιταμινών και άλλων θρεπτικών συστατικών που συμβάλλουν στη καλή λειτουργία του οργανισμού και αξίζει να ενταχθούν στη καθημερινή διατροφή, βέβαια, πάντα με μέτρο. Μπορούν να καταναλωθούν βραστά ή ψητά και να προστεθούν ακόμα και ως γαρνιτούρα σε φαγητά ή γλυκά.
Στην κουζίνα
Η γεύση και η μυρωδιά τους θυμίζουν χειμώνα, αλλά και την εποχή των Χριστουγέννων, και συνήθως δεν λείπουν από τα γιορτινά τραπέζια. Αυτό ,βέβαια, δεν είναι τυχαίο, αφού ταιριάζουν απόλυτα με όλα τα κρέατα είτε σα συνοδευτικό, είτε ως γέμιση. Επίσης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε σαλάτες και γίνονται υπέροχες σούπες.
Πουρές από κάστανα
Μια νόστιμη και πρωτότυπη ιδέα για να συνοδέψετε το κρέας ή ακόμα και για να φτιάξετε στο γιορτινό τραπέζι είναι ο πουρές από κάστανα που μπορεί να προστεθεί ως γαρνιτούρα σε ψητό χοιρινό ή μπριζόλες, αλλά και στη χριστουγεννιάτικη γαλοπούλα.
Εκτέλεση: Χαράζετε και βράζετε 1 κιλό κάστανα για 30 λεπτά. Τα ξεφλουδίζετε πολύ καλά. Τα βάζετε σε μια κατσαρόλα με 1 κ.σούπας βούτυρο και τα ανακατεύετε. Προσθέτετε 1 φλιτζάνι νερό και 1 φλιτζάνι γάλα. Τα αφήνετε να πιούν τα υγρά τους και να μαλακώσουν. Προσθέτετε αλάτι, πιπέρι και λίγο μοσχοκάρυδο (προαιρετικά). Τα αφήνετε λίγο να κρυώσουν και τα βάζουμε στο μούλτι για να πολτοποιηθούν.
Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Vita Τεύχος 14, Δεκέμβριος 2018.